De korte woorden

Wat houdt geluk in deze wereld en in het Hiernamaals in? Geluk is niet simpel uit te leggen: het verwijst naar momenten van genot, waarbij een extreem gevoel van comfort en van welgesteldheid gevoelens en gedachten van de mens beheerst. Er is rust, alles voelt kalm aan…
Imam Ibn Khaldūn (gest. 808/1406) gebruikt de volgende definitie voor geluk: “Geluk is het verwerven van een genot en een genieting, wanneer elk aangeboren instinct in ons datgene verkrijgt wat zij in overeenstemming met haar natuur wenst.” Alle instincten hebben een eigen natuur. De natuur van de maag is simpelweg eten en drinken, dus het geluk van de maag wordt verwezenlijkt door het bevredigen van de neiging tot eten en drinken. Wij mensen zitten vol met zulke instincten, velen van ons hebben zoiets van: ‘Wat brengt ons meer geluk?’. Niveaus van geluk zijn afhankelijk van de mate waarin het object het desbetreffende instinct kan bevredigen. De maag van een individu kan bijvoorbeeld gelukkiger zijn met het eten van taart dan met het eten van brood.
Afgezien van de primaire instincten, zoals gezichtsvermogen en gehoor, heeft Allah de Verhevene in ons nog een ander instinct gecreëerd: het [spirituele] hart. Wat vormt het geluk voor het hart? Om deze vraag te beantwoorden moeten we eerst de natuur en de oorsprong van het hart begrijpen. De dimensie van het hart (van de ziel) is niet hetzelfde als de dimensie van de maag, het oog en het oor. De oorsprong van het hart is de wereld van de ziel, die niet-materieel en niet vierdimensionaal is. De ziel heeft een spirituele natuur.
Uit soera al-Baqara en uit andere soera’s in de Koran blijkt, dat de elementen in de wereld van de ziel hun voldoening door middel van kennis verkrijgen. Het geluk van het hart is dus afhankelijk van het verkrijgen van kennis. De kennis die de engelen verkrijgen is direct afkomstig van Allah de Verhevene. Het is geïnspireerde kennis, hetgeen ook bij de profeten het geval is. Het spirituele hart dat zijn oorsprong in de spirituele wereld heeft wordt bevestigd in een fysiek, aards, vierdimensionaal lichaam. Het hart waar we het over hebben heeft dus als het ware twee openingen: het ene is gericht naar onze aardse en vierdimensionale natuur en het andere is, als een radarsysteem, naar zijn spirituele oorsprong gericht. De manier waarop wij kennis verwerven in deze wereld geschiedt op twee wijzen. De kant van het hart die naar de aarde is gericht verwerft zijn kennis aan de hand van o.a. het vermogen van zien en horen en observeren en analyseren, kort gezegd aan de hand van empirische kennis. De andere kant van het hart, die gericht is naar de spirituele wereld, verwerft zijn kennis aan de hand van inspiratie. Hierbij hangt de mate van kennis af van de staat van het ego, omdat deze in contact komt met het spirituele hart en daar invloed op uitoefent. Zoals gezegd is het geluk van het hart afhankelijk van het verkrijgen van kennis. Het niveau van dit geluk is weer afhankelijk van het soort kennis dat het hart verwerft. Het ultieme geluk voor het hart is dan ook het verkrijgen van kennis over de bron van alle kennis en dat is Allah de Verhevene.